Mekanlar ve İnsanlar

 Rehberlik yapan kişi: Gani Bey

 Gani bey, doğma büyüme Tireli ve burada yaşayan Afro- Türklerle yapılacak olan görüşmelerimizi organize edecek. Bu arada Tire’nin bölgenin eski ticaret merkezi olmasından kaynaklanan zengin mirası bize de kılavuzluk yapmakta. Burada çok sayıda bulunan hanlardan belgelerde “Yeni han” adıyla geçen handa köle satışı yapıldığını bilmekteyiz. Bu hana ulaşabilmek biraz güç gibi. Çünkü yer isimleri değişmiş. Ancak Tire’de gördüğümüz Ali Efe Hanı bize bu ticaretin yapıldığı mekanları tasvir eden anlatılara çok yakın geldi. Günümüzde at bağlanan hanın giriş bölümü ve iç avlusunun bir kısmı kahve olarak kullanılıyor. 1958’den beti  Ali Efe’nin torunlarından kiralayan Tevfik Güneş bu bölgenin zenginlerinin çok olduğundan benzer hanların ve konaklarn çokluğundan söz ediyor.Bu bölgede çok fazla sayıda Arab yaşadığını anlatıyor. Arab İbramın oğulları, Hatçe Molla gibi isimleri sıralıyor. Tire’de öğle yemeği yedikten sonra Belevi’ne geçildi.

Belevi,

 Görüşülen Kişi: Arap Enver

 “Kendisine Belevi beldesinin merkez kahvehanesinde rastlanılmıştır. Belevinde bize üç aile olduğunu söyledi. Kendisi haricinde Arap Kenan ve Arap Fehmi ailelerinin olduğunu söyledi.Arap Enver Ayşe Sezer’in akrabası. 70 yaşında olan Enver bey doğma büyüme buralı. Annesi Tulum’da büyümüş. Dana Bayramı Tire tarafında olurdu diyor. İzmir’e gelirken Urfalı çiftliğinde Yunandan sonra diyor çok Arap varmış. Çoğu diyor bu çiftlikten dağılmış. Teyzesi Ayşe hanım aşçı imiş. Bu çiftliğin sahiplerinden Bekir Urfalı ve Nemci Ayanoğlu( milletvekilliği yapmış) sırf teyzemin yemeklerini yerdi diyor. Selçuk’ta Arap çok diyor. Mercan Usta ismini veriyor. İzmir’de Karabağlarda’da evi varmış. Çoğunlukla İzmir’de eşiyle beraber çalışmış. Eşi Ak Arapmış. Koçarlıdan gelmiş.Tütünde çalışmışlar. İzmir eşref paşa’da yaşamışlar. Bize bu bölgeden de iletişim kurabileceğimiz isimler verdi. Eşrefpaşa’da Kezban Aslan, oğlu Osman yalnız yaşıyorlarmış. İzmir eski itfaiyenin kurucusunun Osman Çavuş’un da Arap olduğunu söylüyor. Bayramyerinin adındın Dana Bayramından geldiğini biliyor. Kadıfekaleye giderken çeşme durağının orada oturan Şükrü amcanın en eskisi olduğunu, Dana bayramını gördüğünü ancak öldüğünü yinede oğullarından bilgi alabileceğimizi söylüyor.