Kurnazlıklar

  Hacılar tarafından getirildiklerini anlatan aileler bu tespitlerinde haklı gibi görünüyorlar. Çünkü yasak olduğu dönemde bile, İngiliz buharlılarıyla dahi Hacılar köle getirebiliyorlardı.      Toledeno, Esircilerin ve bu işi meslek olarak değil de küçük çapta yapanların kurnazlıklarını alt etmenin güç olduğunu belirtir. 1873’de dışişleri bakanlığına, İngiliz buharlılarıyla Kızıldeniz ve Mısır’dan İzmir ve İstanbul’a köle ticareti yapıldığı konusunda pek çok rapor ulaştı. Fakat İngiliz hükümetinin sorunun boyutları üzerine alarma geçirilmesi 1876’yı buldu. Bu yıl boyunca, Cidde’den İngiliz buharlılarıyla taşınan hacıların yaptığı köle ticareti, bölgeden gelen pek çok raporda ayrıntılarıyla anlatılmıştı. Cidde’den ayrılan İngiliz gemileri için satılan biletlerin üzerinde ad yazılmıyor ve sorulduğunda gemi sahipleri ve kaptanlar hiç bir yolcu listesi gösteremiyorlardı. Böylece Mekke ve Cidde’de köle satın alan hacılar bunları kolaylıkla kendi ülkelerinden Hicaz’a getirdikleri hane halkı mensubu olarak tanıtabiliyorlardı. Hacılar daha sonra bu köleleri yol üzerinde, karaya çıktıklarında veya kendi kasabalarına ulaştıkları zaman satıyorlardı.^[1]

---

[1] Toledano, Osmanlı Köle Ticareti, Tarih Vakfı y.yay.2001 syf: 218